Gotowi na garść ciekawostek o kwietniu? 😊 Kwiecień na Mazurach jest w tym roku prawdziwym przysłowiowym pletniem, ale nie o przysłowiach będzie dziś mowa, a o nazwach kwietnia w językach słowiańskich oczywiście!
Jak już wiemy, niektóre języki słowiańskie przejęły nazwy miesięcy z łaciny, a niektóre zachowały nazwy rodzime.
Do pierwszej grupy należą: rosyjski, serbski, słoweński, słowacki i oba łużyckie – kwiecień w tych językach wziął swoją nazwę od łacińskiego Aprilis. Słowo to nie ma jasnej etymologii. Wiąże się je np. z etruskim Apru pochodzącym od imienia greckiej boginii Afrodyty (o języku etruskim przeczytacie więcej w poście o Bałtyku) lub italskim *ap(e)ro- pochodzącym od PIE *apo- ‘w oddaleniu, daleko’, od którego pochodzi również sanskryckie aparah ‘drugi’ lub angielskie after ‘potem’. Aprilis miałby być więc ‘drugim, następnym miesiącem’ po marcu, który, przypomnijmy, otwierał rok wg pierwszego rzymskiego kalendarza. Owidiuszowską etymologię wywodzącą nazwę tego miesiąca od aperire ‘otwierać’ uważa się dziś raczej za ludową, aczkolwiek związek z aperire może mieć inne łacińskie słowo, apricus ‘wystawiony na słońce’, które również podaje się jako możliwy źródłosłów łacińskiego kwietnia.
Wracając do języków słowiańskich warto wspomnieć, że słowo april/aprilis występuje również w języku polskim i czeskim, ale oznacza nie tyle cały miesiąc, co konkretny, pierwszy dzień tego miesiąca (pol. prima aprilis, cz. april).
No dobrze, jak już jesteśmy przy polskim i czeskim, to przejdźmy do nazw rodzimych.
W języku polskim mamy kwiecień, czyli ‘miesiąc, w którym wszystko kwitnie’. Tę samą etymologię ma oczywiście ukraiński квітень /kwiten/.
Kaszubski kwiecień to łżëkwiat 'miesiąc, który oszukuje kwiaty‘. Bo wszystko kwitnie i marznie 😉 Dodajmy, że nazwa ta była używana również w języku polskim (notowana do XV w.)
W języku czeskim kwiecień to duben, ‘miesiąc budzących się dębów’.
Białoruski красавік /krasawik/ to 'piękny miesiąc‘ – od краса 'piękno‘.
A chorwacki travanj to 'miesiąc, w którym pojawia się trawa‘.
No i tyle 😊 A na zdjęciu kwitnący migdałowiec z migdałowego sadu na praskim Petřinie. Kwitną zawsze początkiem kwietnia. Czy raczej dubna 🙂
Prześlij komentarz